Ο κρητικός λαός όντας αγροτικός στη πλειοψηφία του αλλά και λόγω της συνεχής επέλασης κατακτητών στο νησί, απέκτησε παράδοση στην τέχνη της μαχαιροποιίας κατασκευάζοντας καθημερινά εργαλεία και όπλα πολέμου που συνέβαλαν στην απελευθέρωση του.

Η γέννηση του κρητικού μαχαιριού χάνεται στα βάθη των αιώνων, έγινε αναπόσπαστος σύντροφος του Κρητικού και στολίδι της παραδοσιακής φορεσιάς. Η αρχική του μορφή φαίνεται να ήταν διαφορετική από αυτή που συναντάμε σήμερα, καθώς εμπλουτίστηκε με στοιχεία της ενετικής και τούρκικης τεχνοτροπίας, λαών που πέρασαν από το νησί. Με βάση το είδος χρήσης του, καθώς και το άτομο για το οποίο προοριζόταν, το κρητικό μαχαίρι απέκτησε διάφορες παραλλαγές. 

Αξιόλογα δείγματα κρητικού μαχαιριού, πραγματικά έργα τέχνης, αποτελούσαν εκείνα που προορίζονταν για επιφανείς προσωπικότητες και μεγάλους πολέμαρχους, τα οποία έφεραν σκαλίσματα στη λάμα, λαβή από ελεφαντόδοντο και περίτεχνη ασημένια διακόσμηση καθώς και θήκη από ασήμι. Η διακόσμηση δεν έλειπε όμως και από μαχαίρια άλλων χρήσεων, με λαβή από κόκκαλο, κέρατο, ή ξύλο ελιάς, με κρητικά στοιχεία ή μαντινάδες χαραγμένα στη λάμα.

Οι πιο ξακουστοί τεχνίτες βρισκόταν στη πόλη των Χανίων, από την τουρκοκρατία μέχρι πριν λίγες δεκαετίες, χαρίζοντας στο δρόμο όπου βρίσκονταν το όνομα Μαχαιράδικα. Σήμερα τόσο στα Χανιά όσο και στην υπόλοιπη Κρήτη, λίγοι είναι οι τεχνίτες που συνεχίζουν την κατασκευή παραδοσιακών μαχαιριών αφού πλέον η χρήση τους έχει ελαττωθεί αποτελώντας περισσότερο τουριστικό σουβενίρ.

Μπορείτε να επισκεφτείτε τα μαχαιράδικα μέσα από την εκδρομή μας Εκδρομή 11, και να ανακαλύψετε τη τέχνη του κρητικού μαχαιριού.